Langhelg i Trinidad | Cuba

Du store alpakka er eit uttrykk som gjerne hadde eigna seg betre i Sør Amerika, der alpakkaar faktisk finst, men i meining er ei god beskriving av Trinidad. Byen er rett og slett den vakraste i i Cuba og ligg i ein veldig idyllisk provins som heiter ikkje mindre enn Sancti Spiritus.I 1988 sette UNESCO bysenteret inn på si verdsarvliste på grunn av bygga i kolonistil frå 1500 utover, og i motsetning til Havanna er sentrum her faktisk velpleidd, reint og innbyande. Majestetiske bygg trassar tyngdekrafta , utsmykka med utsøkt handarbeid i alle regnbogens pastellfargar, og lufta er eksosfri, då bilar ikkje er tillatne i gamlebyen.

Byen vart grunnlagd av spanjolen Diego Velázquez så tidleg som 1514, men vart ikkje skikkeleg rik før franske flyktningar frå Haiti kompå 1700-talet, og førte med seg kunnskapen om sukker- og kaffiproduksjon. Kaffibøndene reiste til i Viñales eller Santiago de Cuba, medan sukkerbøndene slo seg ned i Trinidad, der plassering mellom Escambray-fjella og havet gjer jorda ypparleg for sukkerproduksjon. Slavar vart importerte frå Afrika og bygde byen Trinidad slik me kjenner han i dag. I omlag hundre år voks byen seg rik og mektig på sukkerindustrien, men då slavane vart frie halvvegs utpå 1800-talet, forsvann all industrien, og byen minka til det søte litle bygda han er i dag. 
 

Eg hadde for øvrig ein interessant tur bort. Drosjen min til busstasjonen i Havanna må har vore svart – beltet dingla laust over kroppen min, bremsene fungerte sånn av og til, og setet mitt flytta seg fram og tilbake etter gassrytmen. Jepp, han køyrde altså ein Lada. Deretter sat eg på sida av ein amerikanar (det er faktisk ein god del av dei her) på bussen, som jobba som pianostemmar i fødebyen min, og brukte dei seks timane av reisa på å stirra på kløfta mi. Eg fekk ikkje sova. Du veit den kjensla du har, når du er i Thailand eller Taiwan eller Hong Kong og skal sova, og så stirrar ei firfisle på deg slik at du føler du berre må stirra tilbake? Slik var det med mannen òg. Eg får ikkje sove når eg har firfisler liggande på sida av meg, sjølv om firfisla denne gongen var ei stor kjempe av ein mann. Ganske ekkel kar, han der. Firfisler er i det minste søte. 

 

Uansett, eg har hatt to dagar til å utforska byen, som er meir enn nok for slik ein liten plass, og kan trygt seia at eg kan vegen rundt gamlebyen temmeleg godt. Eg har vore på besøk i Alexander von Humboldt, den moderne geografiens far, sitt hus frå den gongen han budde i Trinidad. Det tok meg ei stund å finna det, for folk forstod ikkje kva eg meinte, før eg kom på at eg kanskje burde snakka spansk og spørja etter la casa de Alejandro de 'ombåld. Så vidt eg veit, skjedde ikkje noko veldig spesielt i det huset, men eg fekk no i alle fall sjansen til å stå i stova hans og kikka på dei same veggane Señor Alejandro stirra inn i på 1800-talet. Det vart få museum på meg i Trinidad, for eg hadde det for kjekt med gamlemannen og den-litt-yngre mannen på mango-vogna (ja, du må nesten lesa litt til for å forstå det) til å bry meg noko særleg og geologi, kunstverk og kva no anna type museum dei har her. Einaste unntak frå pjattet på vogna var eit lite besøk til Museo de la Historica, altså Palacio Brunet, ein rikmannsheim som med tida har vorte eit museum, og museet i den tidligare kyrkja, der du får læra om alle kampane Ché og co. hadde i fjella omkring byen.

Elles har eg brukt mykje tid på å prata ein god del med lokale menn (alltid mannfolk med meg, for i tillegg til å vera ekle er dei altså også meir imøtekommande), og saman har dei bestemt seg for å rett og slett kalla meg Noruega. Når eg går ned gatene, ropar menn eg aldri møtte, kallenamnet mitt etter meg, så det har spreidd seg skikkeleg, og eg har fått betre behandling enn dei andre turistane. Til dømes, kvar gong det regnar (altså kvar dag klokka fire i Cuba, du veit det på minuttet), er det berre eg som får tilbodet om å sitja i mango-vogna på sida av danse-guten, gamlemannen, den-litt-yngre mannen, og mannen med den gravide magen under taket for ikkje å verta blaut. Dei andre turistane må fint stå til regnet er over, så det er klart det lønner seg å vera norsk på tur. 

Gamlemannen som eigde mango-vogna, snakka eg faktisk med heile fire gonger. Han spurde meg mange spørsmål om Noreg og ramsa opp det han kunne frå før (som i grunnen berre var laks, tunfisk og bacalao, som eg trur òg kan bety berre torsk ), medan venen hans, den-litt-yngre-mannen la til ved å forklara korleis ein fjord vart skapt, at me åt mykje reinsdyr i Noreg, og koss nordlysa fungerte. Slike gonger då folk faktisk veit meir om Noreg enn at det er ''muy frío'', er det best å berre nikke, smila og gjenta ''si'' opptil tjue gonger. Noreg er eit lite land, og når eg finn folk på andre sida av jorda som insisterer på å fortelja meg koss landet mitt er, så må dei berre få lov. Gamlemannen sin svigerson, mannen med den gravide magen, prøvde dessutan å lova meg bort til son hans, danse-guten, som tydelegvis var perfekt for meg fordi han var 21 år og visstnok ein fantastisk dansar, som er meir enn du kan seia om meg. Sonen på si side verka veldig flau over faren, så eg kan trygt erklæra no at foreldre er ikkje alltid like populære og/eller kloke på kryss og tvers over kulturgrenser. 

 

Den fyrste kvelden snakka eg òg med ein mann som hadde ein tam fugl som kjæledyr. Han fortalde meg om Mirador, ein utkikksplass der du kunne sjå heile byen, og fjella rundt. Eg måtte gå gjennom slummen i Trinidad for å koma der, som ikkje var heilt komfortabelt, men det er trass alt dette som er det ekte Cuba. Det verste som skjedde, var at ein gut vart dritsur på meg fordi eg ikkje ville gje han ein av føflekkane mine. Eg hadde ikkje peiling på korleis eg skulle fortelja han at han gjerne måtte ha tatt alle frå meg om han kunne, og freknene medan han fyrst var i gang, men det var no ikkje slik føflekkverda fungerte heller. Men spansken min strekkjer ikkje så langt, så eg berre gjekk vidare. Til slutt vart det no slik at eg ikkje gjekk heilt til topps i Mirador, fordi det var ein flokk med oksar med horn som beita i vegkanten. Eg hadde allereie passert to slike vesen på veg opp, og hadde hjarta i halsen i dei 20 sekunda det tok å passera dei, medan eg takka meg sjølv for å ikkje ha gått med den raude kjolen. Oksane kunne ikkje brydd seg mindre om meg og gadd ikkje eingong opna augnelokket for å sjå om det verkeleg var Noruega som kom forbi, men eg torde ikkje ta sjansen, og tok til takke med den flotte utsikta eg fekk.

Den andre dagen var då eg gjorde mitt største feilgrep under reisa. Medan eg fotograferte eit esel, vart eg bombardert av ein mann med spørsmål om eg hadde lyst til å dra på ridetur opp i fjella til ein foss, der eg dessutan kunne få bada, og besøka ein sukkerplantasje. Då prisen var berre 10 CUC (ca. 60 kroner – også dette fekk eg billigare enn dei andre turistane, for ''you Noruega, for you everything is cheaper'') for seks timar, var det ikkje så ille, så eg takka ja, gledde meg til å ri igjen, og fylgde lukkeleg etter mannen. Problemet var at sidan dette var så pass spontant, hadde eg verken solkrem nok eller dei rette kleda – dvs. eg så vidt hadde klede i det heile tatt. Den vesle raude kjolen med kvite prikkar dekte berre ein tredjedel av låra, og ettersom eg er glad i galoppering, vart både rumpa og låra svarte, gule, grøne og blå etterpå. På toppen av det heile vart eg jo òg så solbrent at eg ikkje kan bevega på 80% av kroppen før det svir. Sol er ikkje cool. 

Elles har eg det bra, altså. Eg bur i eit stort casa som ikkje er halvparten så koseleg som den andre (blant anna et eg åleine, ikkje med familien), men mannen i huset har vore varm som suppe mot meg, og dei har to søte hundar eg kan kosa med, så det er no ikkje forferdeleg likevel. Her har eg dessutan fått meg aircondition for fyrste gong på heile turen. Etter dei kyrilliske bokstavane å dømma, kjem denne airconditionen frå Sovjetunionen, og eg kan trygt seia at han fungerer like dårleg som landet han kom frå gjorde.